De gevolgen van een zachte winter

Oké, in noordelijk Nederland mag het dan eindelijk écht winter zijn geworden, maar het is dit winterseizoen ontzettend lang warm gebleven. Dat heeft heel veel gevolgen voor de natuur. Omdat ik als tuinman elke dag in de natuur te vinden ben, zie ik het dus meteen als er iets ‘niet klopt’. Daarbij houd ik ook nog eens al meer dan 25 jaar in een agenda alles bij op mijn werk: van wanneer de eerste sneeuwklokjes bloeien tot wanneer ik de rozen bemest en bijvoorbeeld bomen snoei. Dan kun je dingen heel goed met elkaar vergelijken!

Fuchsia, geranium en rozen

In mijn eigen tuin is het heel bijzonder dat de fuchsia, de geranium en de rozen nog bloeien. Dit zijn knoppen die in de herfst gevormd zijn, maar normaal gesproken niet tot bloei zouden komen. Dit jaar hebben ze genoeg tijd gekregen door het mooie en vorstvrije weer, waardoor ze nu nog bloeien. Een paar rozen heb ik expres niet helemaal afgesnoeid; ik heb bewust deze knoppen laten zitten. Twee jaar geleden was het namelijk ook een zachte winter, en toen had ik in december ook nog een paar rozen in bloei. Ik wist dus dat dat dit jaar ook mogelijk was.

De eerste én de laatste rozen zijn het allermooist. Dat is natuurlijk voor je gevoel: omdat nu de rest al is uitgebloeid, valt die ene roos veel meer op; zeker tussen al het dorre spul.

Zo laat mogelijk in de winterberging

De fuchsia (en de geranium) heb ik bewust laten staan, omdat ik het wel mooi vind: hier en daar nog een bloemetje. Zodra het gaat vriezen, haal ik ze uit de bloembakken – al zijn er wel een paar fuchsia’s die ik al enkele jaren op dezelfde plek laat staan. Het is beter voor de plant om hem niet te lang in de winterberging te laten staan, daar wacht ik dus ook zo lang mogelijk mee. In een winterberging hebben planten sneller kans op schimmel of droogte, in de grond zelf blijven ze altijd beter.

Bloesem in januari

Maar niet alleen zijn er planten die laat bloeien, de vroege bloei begint ook al! Een voorbeeld is de prunus accolade, die normaal in het vroege voorjaar bloeit. Veel mensen vragen zich af of hij dan in het voorjaar weer opnieuw gaat bloeien. De knoppen die nu zijn opengebarsten, zullen in het voorjaar niet meer gaan bloeien.

Er komt echt nog wel vorst, de natuur trapt wel op de rem – maak je niet ongerust – en dan is het gebeurd met het bloeien. De knoppen die nog helemaal dicht zijn gebleven, waarvan het beschermende laagje nog intact is, die kunnen in het voorjaar nog wel bloeien. Dat kleverige laagje om de knop van bloemen en blad is namelijk bescherming tegen de vorst. Maar de bloei in het voorjaar zal dus wel minder zijn; er blijft ongeveer de helft over. Dat is het gevolg van de temperatuur die boven de 10 graden bleef.

Ook bij het speenkruid begin je hier en daar al een bloempje te zien. De hoofdbloei van deze plant is maart, al kan het al wel in februari beginnen. Dat je in december al gele bloemetjes zag, is dus echt heel gek.

Fluitenkruid

Maar nog iets dat behoorlijk apart is: bloeiende fluitenkruid. Het is toch nog geen april of mei? Gelukkig geldt bij fluitenkruid dat die nog wel een tweede keer kan bloeien. Dat gebeurt ook als je hem afmaait; hij heeft genoeg reserves in de grond zitten.

Dahlia’s niet uit de grond halen?

Trouwens: vanwege de warmte van de laatste jaren heb ik de dahlia’s al een paar jaar niet allemaal uit de grond gehaald. Ik heb het idee dat als ze kunnen overwinteren in de volle grond, dat ze dan grotere bloemen voortbrengen. Het is nu ook twee jaar geleden dat in mijn tuin slaapmutsjes (eschscholzia california) de winter hebben overleefd. Daarna bloeide ze al vroeg in het jaar met veel grotere bloemen en robuustere planten dan normaal.

Het is natuurlijk wel een beetje gokken, je komt er proefondervindelijk achter wat beter is. Als ze je uit de grond haalt, beschadigen of breken ze en hebben ze meer kans op schimmel. Bovendien is het best lastig om dahliaknollen de winter door te krijgen, omdat ze écht niet tegen vorst kunnen. Als zo’n knol in de grond zit, en daar ligt weer blad bovenop, heb je al een heel stuk bescherming. Gaat het dan echt vriezen, dan moet je er wel extra blad of dennentakken bovenop leggen.