berk bast

Een berkenboom snoeien

Een berk is een zeer snelle groeier; best logisch dus als je hem een keer wil snoeien. Een trouwe lezer stelde ons de vraag hoe je dat het beste kunt doen. Hij woont in de bouw, en dan is het helemaal verstandig om je berk regelmatig te snoeien. Omdat het een lange en slanke boom is, valt hij bij wind sneller om dan andere bomen. Ook neemt hij veel licht weg van de buurtuinen.

Berk snoeien in november of december

Een berk snoei je in november of december. Hiervoor geldt hetzelfde als bij een notenboom: je moet hem snoeien voordat de sapstroom half januari op gang komt. Snoei je hem later, dan begint de boom te bloeden en verliest hij heel veel vocht. Trouwens, van dat vocht werd heel vroeger berkenwijn (of berkenwater) gemaakt – dat schijnt heel goed te zijn voor je haar (al kan dat ook zomaar een fabeltje zijn).

Overigens kun je berken ook heel goed een lichte snoeibeurt geven in de zomer. De berk zal dan niet gaan bloeden. Wel is het een zwaarder karwei als al het blad er nog aan zit.

Een berk knotten

Zaag je een stuk van de berkenboom af, dan zal de boom dat compenseren door heel snel te groeien. Als je hem bijvoorbeeld knot, krijgt hij al snel weer veel scheuten. Normaal gesproken is de groeiwijze (habitus) van de berk lang en slank. Door hem drastisch te snoeien (dat wil zeggen: halverwege afzagen), krijgt hij in de eerste jaren na de snoei een bolle vorm. Sommige mensen vinden zo’n afgeknotte stam lelijk, maar het is zeker een goede oplossing. Na een paar jaar groeit hij wel in zijn oude vorm terug en kun je weer jaren vooruit. Je kunt in ieder geval weer een tijd rustig slapen: de boom zal lang niet meer zoveel wind vangen.

Zo ziet een geknotte berk eruit (scroll naar beneden voor een foto van de habitus):
geknotte berk

Twee jaar na de drastische snoei kun je her en der wat takken inkorten om de boom in toom te houden. Dit kun je om het jaar herhalen. De dunne takjes kun je trouwens goed gebruiken om een berkenbezem te maken!

Een berk snoeien in de bouw

Alles goed en wel; zo’n boom snoeien is makkelijker gezegd dan gedaan. Met name als je in de bouw woont, is het een hele operatie. Ons advies? Snoei je berk in gedeelten. Eerst zaag je het hoogste stuk uit de boom, en daarna haal je er telkens weer een stuk af. Lukt het niet om erbij te komen, dan zul je een hoogwerker moeten gebruiken.

Belangrijk: doe dit niet met een motorzaag. Als je een motorzaag gebruikt, moet je stevig op de grond staan – het is veel te gevaarlijk op de ladder of als je in de boom klimt. Doe dit soort snoeiwerk altijd met een handzaag.

Een berk wordt niet zo oud

Voor mijn gevoel is een berk meer een plant dan een boom; door het zachte hout wordt een berk over het algemeen niet zo heel oud. De boom sterft snel af en ook het brandhout van de berk brandt vrij snel weg. Het is wel heel geschikt om samen met eik te stoken (goed voor je schoorsteen) en het geurt ook fijn. Ik vind vooral de stam heel mooi: wit met afwisselend grijzige bast. Heb je een scheurende bast, dan is het een ruwe berk.

Hoewel de snelle groei een nadeel kan zijn, heeft het zeker ook voordelen. Als je nu een berkenboompje van vingerdikte plant, heb je over vijf jaar een behoorlijk grote boom van een paar meter hoog. In het voorjaar en de zomer komen er berkenkatjes aan. Sommige mensen vinden dat irritant, maar ik denk dan: wees blij dat er een boom bij je in de buurt staat!

Dit is de habitus van de berk:
groeiwijze berk

39 Comments

  1. Wij hebben in de boswal achter ons huis veel berkebomen staan. Deze staan erg dicht op elkaar. De bomen hebben momenteel een lengte ca. 15 mtr. In mei begint de hinder van de zaadjes vanaf dat moment ligt het platte dak vol met zaadjes en is buiten zitten op het terras niet meer prettig. Dit duurt tot eind augustus, hierop aansluitend begint ook het bladverlies. De berken nemen ook veel zonlicht weg uit onze tuin. Wat kunnen wij hieraan doen? Kappen wil onze gemeente niet.

    • Dag Harry,

      Als de gemeente de berken echt belangrijk vindt, is het juist goed om ze uit te dunnen. Dat wil zeggen: de mooie exemplaren meer ruimte gunnen door de mindere berken weg te halen. De goede bomen zijn dan de toekomstbomen. Wil de gemeente dit ook niet, dan zou je nog kunnen vragen of de bomen gesnoeid kunnen worden.

      Hopelijk kun je hier iets mee!

      Hartelijke groet, AJ en Linda

  2. Wij hebben een berk in de tuin die we laten snoeien.
    Nu wil het betreffende bedrijf, boomverzorgingsbedrijf, de boom in april snoeien.
    Kan dit? Ik heb zo mijn twijfels, zeker wat ik lees in uw website.
    Ik hoop dat u mij advies kunt geven
    Hartelijke dank.

    • Hoi Bernadette,

      Een berk kun je beter niet in het voorjaar snoeien, omdat de boom dan gaat ‘bloeden’, de sapstromen zijn dan op volle gang. De eerste beste mogelijkheid is half juni. In de herfst snoeien is ook geen probleem. De berk in april snoeien zouden wij dus (ten zeerste) afraden.

      Het gevolg van snoeien in het voorjaar zie je overigens niet meteen, maar na een paar jaar zal de boom langzaam wegkwijnen. Met andere woorden: de boom wordt er alleen maar minder van.

      Succes met de berk!

  3. Hallo ik heb een berkenboom waarvan een zijtak is ingescheurd zou ik die nog kunnen behouden door hem met spanbanden evt. Te schoeven weten te dichten , groeid deze scheur weer dicht of moet ik de tak toch eraf zagen groet Paul

    • Hoi Paul,

      Zachte heelmeesters maken stinkende wonden, luidt een oud spreekwoord. In dit geval betekent het dat je de tak het beste netjes kunt afzagen (daar is het nu ook de juiste tijd voor). Dat is veel beter voor de berk dan wanneer je de tak probeert te behouden. Ingescheurde takken gaan op den duur inwateren (het water blijft erin staan). De kans is groot dat de boom dan gaat inrotten op die plek. Een berk is niet heel erg sterk, maar wel heel mooi vinden wij. Succes!

  4. Hoe oud wordt een berk? De buurman heeft er 1 van ongeveer 13 meter lang.
    Hoelang kan hij worden?
    Hij snoeit hem nooit.

    • Hoi Marlies, als de berk gezond is, kan hij jaren mee. Een berk kan zeker 50 jaar oud worden. Bij een berk zie je nog weleens dat er veel dode takken in komen. Dat is vaak een teken van aftakeling. Als het niet nodig is, kun je een berk beter niet snoeien.

      Groetjes, Albert Jan & Linda

  5. Hallo, wij hebben berk staan van vorige eigenaren van ons huis, schat dat hij ongeveer ruim 70 jaar is, hebben er de laatste 20 jaar niets aangedaan behalve af en toe lange tak afgeknipt i.v.m. Aanraking huis, hoe kan ik zien of deze boom gevaar gaat opleveren bij stormen, bestaat er gauw kans op omwaaien op deze leeftijd.

    • Hoi Bert, een berk van 70 is vrij oud, maar hoeft nog niet aan het eind van zijn leven te zijn. Als hij elk jaar nog mooi in het blad zit en nauwelijks dode takken heeft, is hij nog gezond. Natuurlijk kunnen we geen garanties geven over hoe lang de boom veilig blijft staan (dat is dus niet per se afhankelijk van de leeftijd). Succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  6. ik ken ook veel van berken en andere bomen ben super blij met mn 5 ruwe berken de ebste bomen ooi bedankt voor extra info

  7. Hoi Linda
    Wij hebben onze berk in november in gekort
    Maar als ik nu in april onder de boom sta voel ik toch af en toe een druppel vallen
    Kan het zijn dat de boom toch nog bloed (sap) verliest?
    Kan dit kwaad of kunnen we nog actie ondernemen hiertegen
    Groetjes Ria

    • Hoi Ria, het gebeurt wel vaker dat er af en toe een druppel van een berk valt. Er kan met wind een takje zijn afgeknapt, waardoor er dan iets lekt. Dat is normaal, hier hoef je niets tegen te doen. Geniet van de prachtige uitlopende bomen! Groetjes Albert Jan en Linda

  8. Hallo, ik hou erg veel van bomen, en weet er vrij veel van. Ik heb een ruwe berk van ong. 20 – 25 meter hoog. Nu is hij een paar jaar geleden precies ih midden, in eind zomer, gesnoeid… Nu begint dat stuk in te rotten (door water denk ik dus) en er zitten zwarte plekken, rond, eivormig daarop aan de buitenkant en beneden en iéts hoger op de stam een soort zwammen, die alleen op berken groeien, heb ik gelezen en dat die de berken ziek maken? Wàt kan ik doen? (heb voor ‘t eerst dit jaar een REGEN ZADEN gehad en 1 jonkie vorig jaar, JIPPIE! 😇)
    Alvast bedankt! Hanny

    • Hoi Hanny, dat klinkt niet goed. Je kunt daar beter serieus onderzoek naar laten doen vanwege de veiligheid. Bij storm akn de berk op die rotte plek uit elkaar scheuren. Probeer ongelukken te voorkomen! Groeten, Albert Jan en Linda

  9. Waar ik sinds kort ben komen wonen, staat een ruwe berk. Deze heeft een schermvormig bladerdak. T is net een grote paraplu. Ik wil er volgend jaar een groene grondspot onder zetten. Maar in het najaar wil ik de 3 omhoog gegroeide takken eraf zagen, en eigenlijk is de ‘paraplu’ best groot, zou kleiner mogen. De boom schijnt er toch al wel heel lang te staan, zeker 20 jaar. Ik hoop dan ook dat ik m straks niet te raar laat uitzien, als ik de takken korter ga maken.

  10. Sinds vorig jaar hebben wij een ruwe berk in onze niet al te grote tuin 7 meter buurt bij 8 diep plus minus en sinds kort groet er ook spontaan een zachte berk bij.
    Toevallig hadden wij het deze week bij de buren over bomen in het algemeen.
    Maar de buurvrouw en vader hebben meteen gezegd haal maar weg anders mag de rijdende rechter er wel bij.
    Dit werd gezegd omdat deze bomen naar het schijnt nogal veel rotzooi geven (groene aanslag achterlaten veel kleine korreltjes enz.
    Wat nu te doen?
    Tussen de beide berken zit een 3 a 4 meter.

    Met vriendelijke groet,

    Edwin

    • Hoi Edwin, een berk groeit ontzettend snel en is binnen vijf jaar uit jullie tuin gegroeid. Het is verstandiger om de berken nu om te ruilen voor een boom die beter past bij de afmeting van de tuin. Helaas… Hartelijke groeten, Albert Jan en Linda

    • Hoi Andy, wat klinkt dat mooi: een sierberk in paraplu. Deze berk mag je op dezelfde momenten snoeien als een ‘normale’ berk. Veel succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  11. Hallo
    Wij hebben een berk in parapluvorm in de voortuin die echter alleen aan de straatkant verder kan groeien omdat aan de andere kant de huisgevel blokkeert. Ik ben bang dat hierdoor disbalans ontstaat en de boom uiteindelijk omvalt. Of vangt de boom dit zelf op, bv via de wortels? Ik snoei liever niet bij want het ziet er fantastisch mooi uit zo’n paraplu over het trottoir… graag jullie advies.
    Bvd en hartelijke groet, Pim

    • Hoi Pim, die boom kan zich zo prima redden. Juist als je gaat snoeien, komt hij uit balans. Laat het mooi zo. Let er wel op dat de berk voldoende water krijgt. Zo dicht aan de muur zal er niet veel water vallen. Succes! Groeten van Albert Jan en Linda

  12. hoe en wanneer kan ik het beste mijn meerstammige berken snoeien? Ik hou van een meer slanke vorm, die ze nu ook hebben.

    Groetjes Kim

    • Hoi Kim, de beste tijd is begin juni, alleen niet bij felle zon en droogte (dat is een algemene regel bij snoeien). Het is ook prima om je berken vanaf september tot en met november/december te snoeien. Doe het in ieder geval nooit later, want dan komt de sapstroom op gang en zal de boom gaan bloeden. Succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  13. Onze buren hebben 2 berken van ongeveer 18 meter hoog en ze staan op nog geen 6 meter van ons huis. We hebben meerdere malen gevraagd of ze ze willen snoeien maar dat doen ze niet. Er zit tot ongeveer 3 meter klimop tegenaan gegroeid en er zit allemaal mos op. Nu ben ik bang dat ze met een storm op ons huis vallen. Wat kan ik doen?

    • Hoi Monique, het enige wat je kunt doen is eerlijk en open zijn. In goed overleg kom je meestal het verst. Als het niet lukt, kun je niet zoveel doen – ze staan wel op afstand. Succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  14. Hoi! Wij hebben begin van de zomer een omgevallen berk geadopteerd, alle haarwortels waren er. De boom heeft nog een tijd blad gedragen maar dat uiteindelijk laten vallen. Wij vermoeden dat dat een overlevings strategie is en willen de boom tot het voorjaar laten staan om te zien of er nieuw blad aankomt. We hebben de boom op advies van een kweker hier in de buurt elke dag water gegeven. De uitendjes van de takken zijn nu zilverig. We vragen ons af of we de boom zo moeten laten, de stam staat aan drie paaltjes met rubber banden dus omvallen zal niet zo snel gebeuren, of dat het zinvol kan zijn de boom te toppen. Dit zou wel jammer zijn want de vorm is prachtig slank nu maar als het de boom helpt weer in zn kracht te komen moet het misschien? Groet Brechtje

    • Hoi Brechtje, wij zouden nu gewoon even afwachten. Geef ook in de winter en in het voorjaar water bij droogte. Hopelijk komt het dan goed! Veel succes! Groeten van Albert Jan en Linda

  15. Hallo,

    Mijn buren willen graag dat ik mijn Berk snoei, of uitdun. Het is een hele mooie slanke drie-takkige sierberk. Ik wil er eigenlijk in de hoogte niets afhalen omdat ik heb begrepen dat de toppen zich dan gaan vertakken. Klopt dat? En hoe hoog kan een Berk worden? Hij is nu zo’n 15 meter. Bij voorbaat dank.

    • Hoi Elsie, een berk kan inderdaad erg hoog worden. Het klopt dat er een vertakking komt als je de boom in de hoogte snoeit. Snoei je een slanke boom eenmaal, dan zul je dat vaker moeten doen om hem in model te houden. Maar het kan heel goed. Veel succes, groeten van Albert Jan en Linda

  16. Hallo
    We hebben een hele grote berk
    Er komt een rare vergroeiing aan de schors
    Van boven naar beneden En waar hij getopt is
    Is hij nu aan het rotten en er hangt een een hele dikke tak aan dus de buren zijn bang dat rotten verder gaat

    • Hoi Ria, de berk is geen sterke boom. Wij kunnen nu niet weten of de boom snoeischade heeft opgelopen, maar dat zou maar zo kunnen. Als dat het geval is, zul je de berk moeten weghalen. Succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  17. Hallo, In de goot tussen het dak van mijn huis en het dak van de buren heb ik een lange ondiepe plantenbak staan, zo eentje die je aan de balustrade van je balkon hangt. Beide huizen hebben een dakopbouw, zodat de bak eigenlijk onderin een lange smalle spleet staat. Een keer per dag is er, heel eventjes, direct zonlicht.
    In de bak is een berkje komen aanwaaien, die razendsnel is gegroeid, nu 1,5 meter. Ruimte voor wortels is natuurlijk beperkt.
    Hoe hou ik hem tevreden in dat kleine bakje? Snoeien, (zo ja wanneer) mest (zo ja wanneer) of toch maar verpotten (zo ja wanneer) ? Alvast bedankt!! groetjes,
    D

    • Hoi Diederik, ons advies zou zijn: verplant hem zodra het blad eraf is. Dan heb je kans dat de berk uitgroeit tot een mooie en volwaardige boom. Succes! Groeten, Albert Jan en Linda

  18. heel erg bedankt voor deze waardevolle informatie, ik ben zelf nog een kind en klim heel veel in bomen, een van mijn lievelings bomen is dan ook de berk, ik vind het ook erg leuk om er veel over te weten, dankzij deze site kan je echt zoveel leren.
    echt een aanrader.

Leave a Comment

Het e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

*