Iedereen kent IJsheiligen vast wel als een volksgeloof dat te maken heeft met de kou. Of je er waarde aan hecht of niet, is aan jou – maar ik gebruik het wel als richtlijn in de tuin. Ik leg je uit wat het betekent!
IJsheiligen hoort in feite in het katholieke geloof thuis, het zijn vier naamdagen van katholieke heiligen: 11 tot en met 14 mei (volgens het KNMI zijn het de heiligen St. Mamertus, St. Pankratius, St. Servatius en St. Bonifacius). Maar met de term IJsheiligen wordt bedoeld dat na deze data geen nachtvorst meer voorkomt. Nu klopt dat natuurlijk niet voor honderd procent, zelfs in juni zou ook nog wel eens, heel sporadisch, nachtvorst kunnen voorkomen. Maar IJsheiligen kun je goed aanhouden als richtlijn.
Deze planten kunnen naar buiten
Dit betekent dat je na half mei je planten die geen vorst kunnen verdragen, buiten kunt zetten. Denk aan tomaten of komkommers: die kunnen half mei wel in de volle grond – mits je ze onder een afdak beschermt tegen regen. Overigens zet ik komkommers en tomaten zelf in de kas, en dan wel eerder. Bonen leg je ook pas na half mei (bonen zaai je niet, die leg je). Verder kun je denken aan kwetsbare bloemen en perkplanten. Perkplanten worden al wel veel eerder verkocht bij tuincentra, maar eigenlijk kunnen ze dan nog niet naar buiten.
Laat je planten afharden
Ook alle ‘tropische’ kuipplanten en andere overwinteraars kun je half mei buiten zetten. Wel zou ik je aanraden om ze te laten wennen aan de buitenlucht. Dat noem je afharden. Als je een overdekt terras hebt, kun je planten daar beter eerst neerzetten. Als het dan warmer wordt, kun je ze stukje bij beetje buiten zetten.
Wintergevoelige planten zet ik begin maart in een koude kas (ik laat ze overwinteren in een verwarmde kas). Begin mei zet ik ze overdag buiten en ‘s nachts binnen, voor het geval er nog nachtvorst komt. Half mei kunnen ze dan echt helemaal naar buiten.
Heb je nou geen kas of overdekt terras, dan kun je planten het beste steeds op een iets koudere plek neerzetten voordat je ze naar buiten zet.
Tip: vliesdoek
In een onverwarmde kas of op een overdekt terras zijn de planten nog wel gevoelig voor nachtvorst. Als het ‘s nachts nog gaat vriezen, kun je vliesdoek gebruiken. Dit is een heel licht doek waar wel zonlicht en regen doorheen komt, maar dat tegelijkertijd ook warmte vasthoudt.
Leg dit over je planten en je beschermt ze tegen vorst. Ook als je al vroeg wat gezaaid hebt in je groentetuin, kun je er een vliesdoek overheen leggen. De jonge kiemplantjes worden daarnaast ook beschermd tegen uitdrogen, wind en vogelvraat. De planten groeien wel door, omdat het doek zo licht van gewicht is. Als de weersomstandigheden gunstiger zijn, haal je het doek van je planten, hang je het te drogen en daarna is het klaar voor hergebruik. Vliesdoek koop je bij een tuincentrum.