Als ik snoei, dan probeer ik het snoeiafval of de dikke takken te hergebruiken. Zo doe ik dat ook met een acacia. Dat was een uitloper van een dikkere boom, die veel schaduw gaf. Die heb ik geknot, zodat de omliggende planten meer licht krijgen, maar de boom wel weer kan uitlopen. Van de lange tak heb ik acacia-palen gemaakt, en in dit artikel vertel ik hoe ik dat heb gedaan.
Palen van acaciahout
Acaciahout is heel hard. Dat betekent dat ze heel goed geschikt zijn om palen van te maken. Die palen gaan lang mee, zonder dat je er ‘verduurzamingsmiddelen’ zoals teer of verf op moet doen om ze goed te houden – want dat is niet zo goed voor het grondwater en de natuur. Op m’n werk heb ik palen die al wel acht jaar in de grond staan. Een eikenpaal of paal van dennenhout zou vrij snel kapotgaan: die kan na drie of vier jaar al gammel worden. Dan rotten ze af op de grens van grond en lucht. Hoe lang een paal meegaat, ligt ook aan het type hout: komt het uit het hart van de boom of de zijkant?
Tak verdelen
Allereerst heb ik de tak in verschillende stukken verdeeld, van ongeveer dezelfde lengte. Ik koos een specifieke lengte, zodat ik de palen van deze tak voor een tuinhek kan gebruiken.
Punten zagen
Met de kettingzaag heb ik punten aan de takken gezaagd. Dit zou je eventueel ook met een bijl kunnen doen, maar voor mij is een kettingzaag makkelijker. Dit ‘aanpunten’ doe je zodat de paal dan scherper is, en je hem gemakkelijker in de grond krijgt.
Op het moment dat je de paal in de grond wil zetten, is het verstandig de grond voor te boren met een grondboor. Vervolgens kun je met een grote houten slaghamer de paal op de juiste diepte slaan. Gebruik hier echt zo’n slaghamer voor, want dan sla je de bovenkant van de paal niet kapot.
De paal schillen
Na het punten, schil je de paal. Je haalt de bast of schors eraf, zodat de paal langer meegaat. Want tussen de bast en het hout kan vocht komen, waardoor de paal sneller gaat rotten.
Dat schillen doe ik met een paalmes, dat vroeger werd gebruikt om klompen te maken. Mijn paalmes is al heel oud: mijn vader (1922) gebruikte dit al om palen te schillen. Hij maakte er stalpalen van, de palen waar koeien aan vast stonden. Het houten handvat is verdwenen. Je ziet nog wel en oog, dat zat vroeger vast aan een houten aambeeld, zodat het makkelijker was om klompen mee te maken.
Het schillen van palen is voor mij een zen-momentje. Ik vind het lekker ruiken, en het geeft een mooi geluid. Ik vind het mooi om te doen, en het is voor mij ook een nostalgisch klusje.
Na het schillen moeten de palen nog een paar weken drogen voordat ze de grond in kunnen.
Meer lezen over palen? We schreven al eens een artikel over eikenhouten kloofpalen maken.
