Vakantie in Japan: alles over Linda’s favoriete bloemen, planten & bomen

Wat was het geweldig, mijn vakantie naar Japan! Al jaren wilde ik naar het land dat bekend staat om de kersenbloesems, en in 2019 was het dan zo ver. Hoewel ik wist dat ik iets te vroeg zou zijn voor het échte bloesemfestijn, heb ik heel wat mooie bloeiende prunussen gezien! In dit artikel deel ik graag alles wat ik geleerd heb over de bloemen en planten die ik tegenkwam. Bereid je voor op een hoop foto’s!

In het begin van mijn vakantie was ik een paar dagen alleen in Tokyo, waar ik onder andere de Imperial Gardens (paleistuinen) bezocht. Later reisde ik met een groep door het land. De informatie uit dit artikel komt van bordjes bij toeristische plekken, maar ook van de drie fantastische Japanse gidsen, die me veel over de cultuur en natuur hebben geleerd.

Wat ik opvallend vond, is dat je overal, ook in de grote steden, kleine tuintjes tegenkomt. De planten worden erg goed verzorgd en alles ziet er piekfijn uit! Sierkolen zijn erg populair.

De oostelijke tuinen van het Imperial Palace voelden aan als een openluchtmuseum. Bij elke interessante boom, plant of struik stond een bordje met de Latijnse naam. Zo herkende ik heel wat namen uit Nederland! Hoe groot de afstand naar Japan ook mag zijn, de seizoenen lopen ongeveer gelijk met die bij ons. Dus ook de planten. Toen ik vertrok, was onze eigen hamamelis mollis net over z’n hoogtepunt heen, en hier kwam ik een gigantische variant tegen die ook net uitgebloeid was.

In de naam herken je misschien wel campanula, de klokjesbloem. De bloesems van deze prunus zijn dus ook in de vorm van een klokje.

Odora zegt het al: een sterke geur. Inderdaad: deze bloemen verspreiden een sterke zoete geur.

De Japanse camelia! Wat een gigantische bomen zeg. Als je goed kijkt, zie je in de eerste foto nog net een paar bloemetjes zitten. Overigens zag ik op straat ook veel bloeiende camelia-struiken.

De Pieris japonica kwam ik veel tegen: zowel in parken als in bossen. Ik vind allebei de kleuren erg mooi, en de plant heeft een bijzondere bloeiwijze!

Mitsumata (edgeworthia chrysanta) – papierstruik

Mitsumata, de Japanse naam van deze plant, betekent letterlijk ‘opgedeeld in drieën’. De stam deelt zich op in drie takken. Van deze plant wordt papier gemaakt – vroeger werden de bankbiljetten van dit papier gemaakt! De gele bloemetjes zijn betoverend mooi. Mijn gids vertelde dat deze plant in het voorjaar hele bossen verlicht. Later tijdens een hike kwam ik ze tegen in een bos, en ik kan dit alleen maar beamen. Prachtig, zowel wanneer de bloem nog maar net bloeit, als helemaal open!

Bomen in Japan

Mijn oog viel vaak op opvallende bomen. Zoals je vast weet, wordt er veel vormsnoei toegepast in Japan. Ook kwam ik veel extreem oude en kronkelige bomen tegen, vaak ondersteund door latten en stokken. En er zijn heilige bomen in Japan!

Het shintoïsme is de oorspronkelijke religie in Japan. Dit is een godsdienst waarin de natuur een belangrijke rol speelt. De weg naar een shrine (het heiligdom) voelt daarom vaak als een park aan – je vindt ook veel heiligdommen in de natuur. Een ander aspect is het aantal heilige bomen dat ik tegenkwam. Voor mij als bomenliefhebber natuurlijk heel gaaf om te zien. Hier licht ik er twee uit.

Deze twee kamferbomen op het shinto-complex ter ere van keizer Meiji Jingu werden geplant in 1920. Ze worden ‘Meoto Kusu’ genoemd: man en vrouw. Dit koppel staat symbool voor een gelukkig huwelijk en een harmonieus gezinsleven. In dit complex worden ook veel huwelijken gesloten. Tijdens een soort processie staan de verse echtgenoten stil bij deze bomen.

Deze boom is meer dan 1000 jaar oud. Als je een tak van deze boom bij je steekt, ben je beschermd tijdens het lopen van de Kumano Kodo Trail. Dat is een lange tocht die boeddhistische zen-monniken liepen voor meditatie en geluk in dit leven en een volgend leven. Ik heb een deel van deze trail gelopen – en het overleefd zonder tak van de boom! Overigens kon je natuurlijk niet zomaar een tak afbreken: dan zou er niets overblijven van de boom. Je kon kleine takjes kopen of geluksamuletten met een blaadje erbij.

Op beide foto’s zie je een soort touw met daaraan papieren bliksemschichten. Dit geeft aan dat dit deel heilig is. Zo’n touw zie je ook vaak onder een poort naar een heiligdom. Het scheidt het wereldse van het goddelijke.

Bij het Gouden Paviljoen (Kinkaku), onderdeel van een boeddhistisch complex in Kyoto: een 600-jarige den, ondersteund door een flinke stellage. Vroeger een bonsai, nu een flinke boom. Die onderste tak wordt als een boot gezien, die is gericht naar het westen – het boeddhistische paradijs.

Japanse tuinen

Belangrijke onderdelen van een Japanse tuin zijn rotsen, mos en stromend water. Dat laatste vooral vanwege het kabbelende geluid.

Rotsen werden vroeger gezien als een teken van rijkdom. Ze werden ook als kostbaarheden behandeld: verpakt in zijde en vervolgens vervoerd op dezelfde manier als de shogun (opperbevelhebber). Nog steeds betalen mensen veel geld voor rotsen.

Hoewel wij vaak ons best doen om mos uit de tuin te weren, zie je juist enorme tapijten van mos in Japan. Ken je het Engelse spreekwoord A rolling stone gathers no moss? Dat betekent zoiets als ‘stilstand is achteruitgang’. In Japan wordt het heel anders gezien: veel mos is een prestatie. Als je bijvoorbeeld lang op dezelfde plek werkt, is dat een teken van succes. Daarom heeft mos veel symbolische waarde, en kom je het vaak tegen in tuinen. Ik heb zelfs een plek gezien waar ze kleine stukjes mos verkochten in een houten standaardje!

Ikebana

Ikebana is de bekende Japanse bloemsierkunst met gestileerde bloemstukken. Letterlijk betekent het woord ‘leven geven aan bloemen’. Een stuk is altijd in de vorm van een driehoek, waarbij het hoogste punt de hemel symboliseert. Het staat dus voor harmonie met de natuur. Misschien wel een goede tip: bij ikebana wordt de snijwond van bloemen ingewreven met zout, om de houdbaarheid te verlengen.

Zentuin

Tuinen in een complex van de boeddhistische stroming zen zijn bedoeld om je iets te leren. Zo heb ik er een bezocht die symbool staat voor je levenspad. Deze zentuinen zijn droge tuinen: er is geen water aanwezig. Wit grind staat symbool voor water – er zijn vaak ook golven in te herkennen.

Geluksbloemen

Graag laat ik deze bloemen ook nog even aan je zien. De Japanse naam betekent vrij vertaald ‘bloemen die veel geluk brengen’. Weet jij de Nederlandse naam? Laat het dan vooral achter bij de reacties!

Pruimen- en kersenbloesems

Ik was iets te vroeg om alle kersenbloesems in volle glorie te zien, maar ik heb wel een paar fantastisch mooie kersenbomen zien bloeien. En ook een paar pruimenbloesems!

Pruimen bloeien eerder dan kersen, de bloemen zitten direct aan een tak (in plaats van aan een steeltje, zoals bij kersen) en de bloemetjes zijn vaak (maar niet altijd) minder rond dan de bloemen van kersenbloesems. Dus, de vraag: weet jij of deze bloemen kersen- of pruimenbloesems zijn?

Antwoord: kers, pruim, kers, pruim, pruim.

Welke van de foto’s vind jij het mooist?